Kiracılar Yasal Haklarını Nasıl Kullanmalı?
Kiracılar Yasal Haklarını Nasıl Kullanmalı? Yurdumuzda çok yüksek oranda artan kiralar nedeniyle, ev sahibi ve kiracı karşı karşıya gelmektedir. Uzmanların yaptıkları açıklamalarda, ev sahibinin baskısıyla karşılaşan kiracılar yasal haklarını kullanmaları hakkında bilgi vermektedir. Yani kiracıların bazı yasal haklarının olduğunu söylemektedir.
Kiracılar Yasal Haklarını Nasıl Kullanmalı? Günümüzde yaşanan çok yüksek kira artışları, ev sahipleri ve kiracılar arasında sorun olmaktadır. Ev sahibi ve kiracılar arasında açılan davalarda % 20 artış oldu. Adalet Bakanlığı, ev sahibi ve kiracı arasında meydana gelen kira uyuşmazlıklarında arabuluculuğu zorunlu kılmayı hedeflerken, uzmanların açıklamalarında kiracıları koruyan koruyucu yasal haklarının olduğunu söylemektedir.
Kiracı ve ev sahibi arasında son günlerde kira artışları konusunda çok büyük anlaşmazlıklar meydana gelmektedir. Çok büyük oranda artan kiralar nedeniyle ev sahipleri eski kiracılarına kiralarını artırmalarını istemekte veya evden çıkmaları için baskı kurmaktadırlar. Bu nedenle, ev sahiplerinin yüksek oranlarda kira artışı istemeleri nedeniyle haklarını aramaları konusunda kiracılar mahkemelere başvurmaktadırlar. Bazı kiracılar haklarını bilmekte, bazıları ise bu hakların neler olduğunu bilmemektedirler.
Aylık kira ücretlerinin nasıl artış yapılacağını Türk Borçlar Kanunu’nun 344. Maddesinde belirtilmektedir. Bu maddeye göre, ev sahibinin ilk 5 yıl kiraya TÜFE artışına göre zam talebinde bulunabilir. Maddede belirtilen düzenleme emredici olmaktadır. Kira sözleşmesinde TÜFE artış oranının altında dahi kira artışı olabilir. Fakat TÜFE üzerinde artış yapamaz. Bu yasal düzenlemeye göre, sözleşmenin başlangıç tarihinden itibaren 5 yıl geçmediği sürede ev sahibi, bulunduğu yerde ‘konut fiyatları arttı, kiralar ise çok yükseldi’ diye kira artışını isteyemez.
Tahliye Davası Açılır
Kiracı ve ev sahibi arasında yapılan sözleşme 5 yılı doldurduktan sonra, ev sahibinin ortaya çıkan kira artışlarının durumuna göre kirada artış yapılmasını ister ve kira tespit davası açabilir. Kira süresinin bitmesiyle tahliye nedeni olamaz. Ev sahibinin tahliye için haklı sebepleri olması gerekir.
Kira sözleşmesinde belirtilen sürenin sona ermeden kiracının tahliyesinin istenemeyeceğini, fakat kiracı, kira borcunu yapılan ihtara rağmen 30 gün içinde ödemediyse kira süresinin sonu beklemeden tahliyesini ister ve tahliye davasını açabilir. Kiracının bulunduğu ev veya işyeri sahibi değişmesi durumunda ev sahibi bir ay içerisinde ihtiyaç durumunu kiracıya bildirmesi gerektiğini ve 6 ay sonra kendi, eşi veya çocukları için tahliye davasını açabilir.
Fazla Kira Artışı İstemek
Tüketici Hakları Derneği’nin açıklamasına göre TÜFE oranından fazla ek zam kira artışı istenemeyeceğini belirtmektedir. Kiracı kişi bir evde 5 yıllık kira süresini tamamladıysa ev sahibi de TÜFE oranından fazla zam istemesi durumunda kira tespit davası açılabilir. Kira artışları TÜFE’nin belirlediği oranlarda yapılır. Kira sözleşmesinde bedel belirtilmediği durumlarda, o günkü fiyatlar belirlenir.
Ev sahipleri kiracısına oğlum veya kızım gelecek diyerek kiracısını evden çıkarmak istemesi durumunda bunu belgeli olarak kanıtlaması gerekir. Söz ile olmaz. Kira kontratı dolmuş ise, ev sahibi gerekçelerini belgelerse tahliye ettirebilir. Fakat bu nedenle kiracıyı evden çıkaran ev sahibi 3 yıl boyunca evi başkasına kiraya veremez. Aksi durumda kiraya verirse çıkarmış olduğu kiracısına bir yıllık kira bedelini ödemekle yükümlüdür.